Przypadkowy bohater

Horda wybitnych taktyków, która sięgnęła po wszystkie najważniejsze futbolowe laury, która kosztowała Abramowicza ponad 60 milionów funtów, przez szmat czasu nie potrafiła dokonać tego, czego dokonał przez ułamek sekundy w piłkarskim świecie, przez zaledwie 76 dni, trenerski żółtodziób.

Najwięksi z największych specjalistów: Jose Mourinho, Luis Felipe Scolari, Guus Hiddink oraz Carlo Ancelotti nie podołali zadaniu, któremu sprostał niemal zupełnie anonimowy szkoleniowiec – Roberto Di Matteo (piszę niemal zupełnie anonimowy, gdyż jego nazwisko do tej pory w Anglii znane było jedynie z występów w koszulce „The Blues”). Triumfatorzy Ligi Mistrzów z FC Porto i AC Milanem, zwycięzca Pucharu Mistrzów z PSV Eindhoven oraz mistrz świata z Brazylią nie wiedzieli w jaki sposób podbić Europę z wypchaną mamoną Chelsea Londyn.

Tej sztuki dokonał Di Matteo w momencie najbardziej kuriozalnym, kiedy angielski klub zanotował najgorsze pasmo meczów podczas ery Abramowicza (na szóstym miejscu ostatni raz uplasował się w 2002 roku). W marcu objął drużynę kompletnie rozbitą, bez formy, z widmem totalnej klęski, wewnętrznie skłóconą, pozbawioną opiekuna, ambicji, tchu, a nade wszystko nadziei. Wystarczyły niespełna trzy miesiące, by Włoch, jak za midasowym dotknięciem, przemienił zardzewiałą i wyprutą z energii machinę z powrotem w silną i nieustępliwą.

Jeszcze nigdy w dziejach futbolu nie zdarzyło się, by trener tymczasowy zdobył Ligę Mistrzów. Od kilku miesięcy zatem życie bossa Chelsea wygląda jak spełnione, wyśnione marzenie. Jeśli jednak przyjrzymy się pełnemu życiorysowi Roberta Di Mattea, więcej w nim odnajdziemy bolesnych upadków niż pięknych wzlotów.

Feralny dzień, 28 września 2000 roku, na zawsze pozostanie w pamięci Włocha. W pojedynku z St. Gallen w Pucharze UEFA doznał koszmarnej kontuzji – potrójnego złamania nogi. Przez 18 miesięcy przeszedł dziesięć operacji: „To, co wydarzyło się po urazie, było najgorszym okresem w moim życiu. Każdego dnia doktor mówił: <<Potrzebny jest ponowny zabieg. Trzeba to otworzyć po raz kolejny>>. Pojawiał się jeden problem za drugim. W pewnym momencie, po kilku tygodniach od pierwszej operacji, stanąłem w obliczu groźby utraty stopy. To było szokujące. Miałem problem z nerwem. Nie miałem czucia w nodze. Nie mogłem ruszyć stopą, bo nerw nie wysyłał sygnału do mięśni. Lekarze stwierdzili: <<Jeśli nie zdołamy tego wyleczyć, możesz stracić nogę>>. Rok później usunęli drut z piszczela. Nadal jednak miałem kłopoty. Mogłem poćwiczyć na boisku, lecz następnego dnia odczuwałem ból. Już wtedy przeczuwałem, że nie będzie lepiej”.

Gdy pogodził się z koniecznością zakończenia kariery, gdy podniósł się z jednego upadku, przygnieciony depresją zaliczył ponowny. Zwierzał się: „Piłkarzom ciężko jest pogodzić się z faktem, iż kariera dobiega końca i trzeba zacząć robić coś innego. Popadłem w depresję i musiałem sobie radzić z czymś, co mi się nie przytrafiło nigdy w  życiu.” Z depresją walczył pięć lat. Sposobem na jej pokonanie stała się ucieczka od futbolu: „Potrzebowałem odmiany. Wróciłem do szkoły, studiowałem, pracowałem w mediach i biznesie. Chciałem być ciągle czymś zajęty. Starałem się iść dalej, choć muszę powiedzieć, że sporo czasu zajęło mi, aby przetrwać to wszystko”.

Odciął się od piłki nożnej, postawił na rozwój osobisty. Kształcił się na studiach biznesowych w Szwajcarii, otrzymał stopień magistra studiów menadżerskich w londyńskiej wyższej szkole ekonomii. Potem prowadził dwie restauracje, udzielał się w telewizji. Wówczas twierdził: „Musiałem uciec od gry”. Po czym dodawał: „Ale, kiedy to osiągnąłem, głód powrócił. Ten ogień w twoim brzuchu, pragnienie, by ponownie poczuć adrenalinę w weekend. Wtedy uświadomiłem sobie, że jestem w stanie robić to znowu”.

Zaczął więc podnosić swoje trenerskie kwalifikacje, ukończył kursy, uzyskał licencję. Pracę szkoleniowca rozpoczął w trzecioligowym MK Dons, które doprowadził wprawdzie do baraży, lecz przegrał w decydujących o awansie bojach. W następnym sezonie przejął stery w West Bromwich Albion. Wprowadził ich do Premiership. Tam jednak zaliczył kolejny upadek. Po dobrym starcie w rozgrywkach, przyszło załamanie formy. Zespół poniósł siedem porażek w dziewięciu spotkaniach. Został zwolniony i jego dalsze losy zawisły na włosku. Przez kilka miesięcy jeździł po klubach, składał aplikacje. Wybawieniem stała się propozycja współpracy z Andre Villasem-Boasem.

To, co wydarzyło się później przerosło jego najśmielsze i najskrytsze marzenia. Dziś może czuć się zwycięzcą. Wziął sprawy w swoje ręce i wygrał. Recepta na sukces Di Mattea w Chelsea wydaje się niesamowicie prosta. Nie przeprowadził w drużynie żadnej rewolucji – ośmiu z jedenastu zawodników, regularnie występujących u Villasa-Boasa, zagrało w pojedynkach z Napoli czy Barceloną. Zaufał jedynie starej gwardii, dał im poczucie ważności, a ci odpłacili mu determinacją i zaangażowaniem.

Zespół, który nie potrafił zdobyć pucharu, kiedy każdy brał go za murowanego faworyta, wygrał najważniejsze batalie w chwili, gdy postrzegany był jako słaby i zniedołężniały. Angielska ekipa sięgnęła po trofeum, choć starzejący się liderzy mogli dawać jej coraz mniej, mimo iż jej potencjał jeszcze nigdy za czasów Abramowicza nie był tak niewielki. Ogromna w tym zasługa Di Mattea, który dokonał w klubie czegoś niewytłumaczalnego i niezwykłego.

Równie niezwykłe jest jego życie. Wypełnione drobnymi wzlotami i traumatycznymi przeżyciami po, których wracał tylko silniejszy. Historia Włocha uczy, że przeciwności losu są po to, by je pokonywać. Że nie należy się poddawać i przestawać marzyć. Że można osiągnąć wszystko, kiedy się wystarczająco tego pragnie. To na wskroś piękna i prawdziwie umoralniająca opowiastka z nieco przypadkowym bohaterem, jakich brakuje we współczesnych czasach moralnej rozwiązłości.